Een tijd geleden bewerkte ik het IJzeren Veulen, een sage uit het dorp Cabauw in de Lopikerwaard. Inmiddels heeft het verhaal een nieuwe première beleefd in het dorp zelf. Hoe werden een paar alinea’s een fijn dramatisch verhaal over een spookpaard?
Waar komt dat IJzeren Veulen vandaan?
De sage van het IJzeren Veulen las ik voor het eerst in de beroemde reeks volksverhalen van Sinnige. Ik heb een aantal delen van deze (niet altijd erg leesbare) serie, getuige de sageselfie die ik ook op mijn Facebookpagina zette. In het Utrechtse deel krijgt het verhaal van het IJzeren Veulen helaas maar een paar alinea’s. Dat is nauwelijks een basis voor een goed verhaal. Dacht ik. In werkelijkheid werd dit verhaal een voorbeeld van hoe ik dit kan aanpakken.
Die paar zinnen maakte een hele reeks aan beelden bij me los. Het verhaal gaat over een spookpaard, het IJzeren Veulen, dat ’s nachts door het dorp galoppeert en een paar mannen die het tegen willen houden. Toen ik ging nadenken over het verhaal en me voorstelde wat er rond dat veulen zou spelen, nam ik al snel een besluit: het veulen zou een paard moeten worden. Dat is een stuk spookachtiger en moeilijker tegen te houden dan een veulen. En de mannen die het paard probeerden tegen te houden, moesten ook veranderen. Net als degenen die hen hielpen. Kortom: de paar zinnen uit Sinniges boek, werden een verhaal van een half uur.
Sage kwam thuis in Cabauw
Ik vertelde het verhaal van het IJzeren Paard voor het eerst in Maarssen, op een feest van collega -verteller Marcel Bleekendaal, de polderwachter. Daar trof ik een vrouw van de provincie Utrecht die me vertelde dat er in het dorp Cabauw een groot cultureel festival werd georganiseerd. Misschien paste mijn verhaal daar? Dat was eigenlijk een retorische vraag. Ik nam contact op met de organisatie en ze wilden het verhaal graag op het festival hebben.
En zo gebeurde het dat ik het IJzeren Paard vertelde op de plaats waar het ooit werd geboren als een plaatselijke sage. Niemand weet hoe lang geleden het verhaal ontstond en waar het op gebaseerd is. Zoals het hoort met een sage. Maar ik maakte er één van mijn fijnste voorstellingen tot dan toe van: voor meer dan 50 volwassenen in een halfduistere zaal in Cabauw, op cultureel festival de Cabauwse Parade. Allemaal luisterden ze ademloos naar mijn versie van hun plaatselijke sage, het IJzeren Veulen. Ik maakte van het veulen het IJzeren Paard, vol drama en magie. Achteraf heb ik nog fijn nagepraat met verschillende bezoekers van deze Cabauwse Parade. Heerlijk was het, wat een vriendelijke mensen daar in Cabauw!